Başarı, çoğu zaman takdir edilesi bir hedef gibi görünür. Ama bazı insanlar için başarı, sadece bir hedef değil, aynı zamanda bir kaçış alanıdır. Kaçılan şey ne mi? Duygular…
Öfke, kırgınlık, yorgunluk, korku… Hepsi bir kenara itilir. Geriye sadece “işimi iyi yapmam lazım” kalır. Ama bu görünmez yük, zamanla insanın omuzlarını değil; iç dünyasını çökertir.
Duygular Bastırıldığında Ne Olur?
Araştırmalar gösteriyor ki, duygularını bastırarak başarıya odaklanan bireyler, zamanla duygusal yorgunluk ve yalnızlık yaşamaya başlıyor. Özellikle pandemi döneminde bu durum daha da belirginleşti. İnsanlar dış dünyada bir şeylere “başarılı” görünmeye çalışırken, iç dünyada ne kadar yorulduklarını fark edemediler (Low et al., 2021; Can et al., 2022).
Ve en kötüsü de şu: Bastırdığımız duygular hiçbir yere gitmiyor. Sadece şekil değiştirip hayatımızın başka alanlarında karşımıza çıkıyor.
İlişkilerde Bastırmak Sessiz Uzaklıklar Yaratır
Bazen en yakınlarımızla bile mesafe hissederiz. Çünkü duygular bastırıldıkça, insanlar arasındaki bağlar da zayıflar. Araştırmalar, bastırmanın sosyal destek hissini azalttığını ve iletişim kanallarını tıkadığını söylüyor (Cameron & Overall, 2018).
Bir ilişkide biri susuyor, diğeri ne olduğunu anlamaya çalışıyor. Bu sessizlik zamanla biriken kırgınlıklara dönüşebiliyor.
Bastırmak kısa vadede huzur gibi gelebilir, ama uzun vadede duvar örer.
Peki Ne Yapmalı? – Bastırmak Yerine Ne Yapabilirsin?
Duygularını bastırmak yerine, onları anlamayı ve düzenlemeyi öğrenmek mümkün. Bunun için küçük ama etkili adımlarla başlayabilirsin. İşte sana yardımcı olabilecek bazı öneriler:
1. Günlük Tut: Duygularına İsim Ver
Her gün birkaç dakikanı ayırıp “bugün en çok hangi duyguyu hissettim ve neden?” sorusunu yanıtlayarak kendine bir alan aç.
Yazmak, duyguyu dışsallaştırmak için güçlü bir araçtır. Duyguyu tanımak, onu yönetmenin ilk adımıdır.
2. Vücut Sinyallerine Kulak Ver
Bastırılan duygular genelde bedende birikir. Baş ağrısı, mide krampları, yorgunluk hissi…
Günde birkaç kez durup “şu an bedenimde ne hissediyorum?” diye sor. Bedenini dinlemek, bastırdığın duyguları fark etmene yardımcı olur.
3. Kendinle Şefkatle Konuş
Zor bir duyguyla karşılaştığında kendine “bu duyguyu hissetmem normal, çünkü…” diye başlayan cümleler kur.
Kendine acımasız değil, anlayışlı yaklaşmak duygunun yoğunluğunu hafifletir.
4. Güvendiğin Biriyle Konuş
Duygular bastırıldıkça büyür. Ama paylaştıkça hafifler.
Seni yargılamadan dinleyecek biriyle duygularını konuşmak, hem duygusal bağ kurmanı sağlar hem de içsel yükünü azaltır.
5. Mindfulness ile Anda Kalma Pratiği Yap
Günde 5 dakika bile olsa nefesine odaklanarak durmak, zihninin duygularla savaşmayı bırakmasına yardımcı olur.
Zor bir anda sadece şunu diyerek başla:
“Şu anda zorlanıyorum ve bu da insan olmanın bir parçası. Geçici. Nefes alıyorum.”
